Uluslararası pazarda ham ayçiçek yağı fiyatları son bir ayda ton başına bin 30 dolara yükselerek yüzde 20'den fazla arttı. Bu artışın arkasında aşırı sıcaklar ve Ukrayna'daki çekirdek stoklarının azalması gibi faktörler etkili oldu. Sektör temsilcileri, bu küresel artışın yerel raflara da yansıyacağını belirtiyorlar.
Dünya Gazetesi'nden Mehmet Hanifi Gülel'in haberine göre, bayram sonrası ve temmuz ayında ayçiçek yağı fiyatlarında yerel pazarda yüzde 10'luk bir artış bekleniyor. Şu anda, zincir marketlerde kendi markalı 5 litrelik ayçiçek yağı 195 lira civarında satılırken, markalı ürünlerin fiyatı 250 ile 279,95 Türk Lirası arasında değişiyor.
Ayçiçek Yağı Üretim Süreci
Ayçiçek yağı, ayçiçeği tohumlarından elde edilen bitkisel bir yağdır. Üretim süreci şu adımlardan oluşur:
Tohumların Temizlenmesi: Ayçiçeği tohumları, toprak, taş ve diğer yabancı maddelerden arındırılır.
Tohumların Kırılması: Temizlenen tohumlar, yağı daha kolay çıkarmak için kırılır.
Kavrulma: Kırılan tohumlar, yağın daha kolay çıkması için hafifçe kavrulur.
Presleme: Kavrulmuş tohumlar mekanik preslerle sıkılarak ham ayçiçek yağı elde edilir.
Ekstraksiyon: Geri kalan tohum küspesindeki yağı çıkarmak için solvent kullanılır.
Rafinasyon: Ham ayçiçek yağı, içerisinde bulunan istenmeyen maddelerin (rengi, kokusu, tadı ve diğer yabancı maddeler) uzaklaştırılması için rafine edilir.
Depolama ve Ambalajlama: Rafine edilmiş ayçiçek yağı, uygun koşullarda depolanır ve tüketiciye sunulmak üzere ambalajlanır.
Ayçiçek Yağı Fiyatlarını Etkileyen Faktörler
Ayçiçek yağı fiyatlarını etkileyen faktörler şunlardır:
Tarım Koşulları: İklim koşulları, hastalık ve zararlılar gibi faktörler üretimi etkileyebilir.
Girdi Maliyetleri: Gübre, tohum, ilaç ve yakıt gibi tarımsal girdilerin maliyetlerindeki artışlar fiyatları yükseltebilir.
Döviz Kurları: Ayçiçek yağı üretimi ve ithalatı döviz kurlarından etkilenebilir.
Petrol Fiyatları: Tarımda ve taşımacılıkta kullanılan yakıtların fiyatları genel üretim maliyetlerini etkileyebilir.
Talep ve Arz: İç ve dış piyasalardaki talep değişiklikleri, fiyatlar üzerinde önemli bir etkiye sahiptir.
Siyasi ve Ekonomik Faktörler: Ticaret politikaları, gümrük vergileri ve tarife değişiklikleri gibi faktörler fiyatları etkileyebilir.
Güncel gelişmeler, örneğin Rusya-Ukrayna çatışması gibi büyük tarım ülkelerindeki olaylar, ayçiçek yağı fiyatlarını doğrudan etkileyebilir.