Alanya Sanayici ve İş İnsanları Derneği (ALSİAD) Başkanı Ali Kamburoğlu, son yıllarda ülkemizde artan konut fiyatları ve konut kiraları ile ilgili ana sebep olarak yabancılara konut satışı gösterilerek, bu konuda yasaklama getirileceğine dair çeşitli kesimler tarafından verilen demeçlerin, özellikle Alanya’da ve sektörde tedirginliğe yol açtığını söyledi. Kamburoğlu, oluşacak belirsizlik ortamının yol açacağı sonuçlara dikkat çeken bir açıklamalarda bulundu. Kamburoğlu, açıklamasında şu ifadelere yer verdi; Öncelikle şunu ifade etmeliyiz ki, özellikle son yıllarda konut fiyatları ile konut kiralarındaki yükselişte yabancı uyruklulara satış ile çeşitli vesilelerle yerleşmek amacı ile ülkemizi tercih eden yabancı uyrukluların talebinin etkisi olduğu muhakkaktır. Ancak tek sebebin buna bağlanması ve yabancı satışının kökten yasaklanmasının doğru bir çözüm olmayacağı açıktır. Kaldı ki bu gün Türkiye de yabancı uyrukluya satışın olmadığı illerde ve ilçelerde bile konut fiyatlarında çok yüksek artışların olduğu bilinmektedir. Konut piyasasındaki yükselişin asıl sebebi inşaat maliyetlerindeki son yıllardaki hızlı yükseliştir. Ülkemizde inşaat maliyeti 2015 yılından bu yana 7 kat; 2020 yılından bu yana ise 3 katına varan bir artış göstermiştir. (Tablo:1: İnşaat Maliyeti Değişim İndeksi) Döviz bazında dahi inşaat maliyetleri son 3 yılda 3 katına varan bir artış gösterdiği bilinmektedir. Haliyle inşaat maliyetlerinde yaşanan bu artış, arsa fiyatlarındaki artış ile çok daha büyük oranlara ulaşarak özellikle dar ve orta gelirli gurubun konut sahibi olmasını güçleştirmiştir. İnşaat maliyelerinde yaşanan artışın halen sürdüğü de bir gerçektir. Konunun ilgili taraflarınca yakında bilinen bu durum birçok kesim tarafından görmezden gelinerek artışın sadece yabancı uyruklulara satışa bağlanması ve bu konuda yasaklama getirileceğine dair söylemler bile özellikle bölgemizde ve sektörde büyük oranda tedirginliğe ve belirsizliğe neden olmakta ilçe genelinde bazı satışların da iptaline ve yeni satış taleplerinin azalmasına neden olmaktadır. Halen ilçemizde yabancı uyruklulara konut satışının tetiklediği çok sayıda yeni proje ruhsat almış ve inşaat aşamasında olup bu gelişmeler nedeni ile yaşanacak satış iptalleri karşında sektördeki tedirginlikler artmaktadır. Oluşacak satış iptalleri ve daralma bölgemizde zincirleme bir ekonomik krize de neden olabilecek boyuttadır. Ülkemizin önemli turizm merkezlerinden birisi olan bölgemiz, son yıllarda sahip olduğu ılıman iklimi ve coğrafi güzellikleri sayesinde binlerce yabancı uyruklunun sürekli yaşamak için talep ettiği bir yöre haline gelmiştir. Alanya’da sürekli olan bu talep özellikle 2003 yılından sonra önemli bir hız kazanmıştır. Bu gelişmeler bölgemizde 2003 yılından sonra inşaat ve buna bağlı sektörleri canlandırmış ve bu alanda önemli miktarda yatırım yapılmasına neden olmuştur. Bu gelişmeler sonucunda sadece 2022 yılı içinde yabancı uyruklular . tarafından 15.302 bağımsız bölüm satın almıştır. (Tablo 2: Yıllara göre Yabancı Uyruklulara Yapılan Satışlar) Bu sayı Alanya için önemli bir sayı olmakla birlikte Türkiye genelinde toplam satışların sadece %4,60 ı yabancı uyruklulara yapılan satışlar olup, bazı illerde bu oran neredeyse sıfır seviyesindedir. Son yıllarda artan yabancı satış talebi ve hükümet politikaları ile de desteklenen bu gelişmeler karşısında bölge inşaat sektörü büyük ölçüde canlanmış çok sayıda yeni proje ruhsatı alınarak yatırımlara hız verilmiştir. Ekli tabloda (Tablo 3: Alanya İlçesi Ruhsat ve İskan Sayıları İstatistikleri) görüldüğü üzere Alanya genelinde 2020 yılında toplam 811 yeni inşaat ruhsatı düzenlenmişken, 2021 yılında 1.642 yeni ruhsat düzenlenmiştir. 2022 yılının sadece ilk altı aylık döneminde 2021 yılının da üzerinde bir yeni inşaat ruhsatı düzenlendiği bilinmektedir. Bu veriler ışığında bölgemizde devam eden ve yeni ruhsat düzenlenen projelerle birlikte ilçe genelinde iki yıl içinde 20.000-25.000 yeni konutun satışa hazır hale geleceği tahmin edilmektedir. Devem eden ve mevcut projelerin büyük çoğunluğunun da potansiyel alıcı kitlesini yabancı uyruklar oluşturmaktadır. Ekli tablo da da görüldüğü üzere (Tablo: 2: Yıllara Göre Türkiye- Antalya-Alanya Yabancı Uyruklulara Yapılan Satışların Toplam Satışlar İçindeki Payı) Alanya da toplam konut satışlarının yaklaşık yüzde 60’ı yabancı uyruklulara yapılan satışlar oluşturmaktadır. Ülkemizde 2022 yılında yabancı uyruklulara yapılan toplam 67.490 satışın 15.302 adedi olan yüzde 23’ü sadece Alanya ilçesinde gerçekleşmiştir. Bu yönü ile Alanya inşaat sektörü ülkemiz ekonomisine sadece 2022 yılında 1,5 milyar doların üzerinde bir döviz girdisi sağlamıştır. Özellikle ilçemizde yabancı uyruklulara yapılan satışlar içinde önemli bir bölümünü de yabancıdan yabancıya yapılan satışlar oluşturmaktadır. ‘TÜRKİYE GENELİNDE TAŞINMAZLARIN SADECE YÜZDE 1’İ YABANCIYA AİT’ Türkiye’de yabancıların özellikle kıyılarda mülk edinimi, Başta İspanya ve İtalya olmak üzere Güney Avrupa ülkelerinin daha önceden geçirdiği ve Türkiye’nin henüz yeni yaşamaya başladığı bir deneyimdir. Türkiye’de 12.03.2023 tarihi itibarı ile toplam bağımsız bölüm sayısı 23.025.555 adet olup, bu bağımsız bölümlerden yabancı uyrukluların edinmiş toplam taşınmaz sayısı 242.907 adettir. Bu verilerle Türkiye genelinde yabancı uyrukluların sahibi olduğu taşınmazlar toplam içinde sadece yüzde 1,05 lik bir paya sahiptir. Kuzey Avrupalıların tatil yörelerine yönelik göçleri için bir numaralı destinasyon olan İspanya’da bugün yabancılarca edinilmiş mülklerin sayısı 2.000.000’u bulmuştur. Bu rakamın parasal anlamda karşılığı ise 300 -400 Milyar Euro’dur. Bu veriler uyarınca Türkiye’nin yabancıların mülk edinimiyle ilgili olarak geçirmekte olduğu sürecin henüz başında olduğunu göstermektedir. Yabancı sermayenin ülkeye giriş biçimlerinden biri olarak taşınmaz ediniminin artışı, Türkiye’nin küresel emlak piyasalarında yeni bir hedef bölge olarak ortaya çıktığına da işaret etmektedir. Yabancıların ülkemizi konut edinimi açısından “ikinci adresleri” olarak konumlandırmaları uzun vadede yüksek getiriler sağlayacaktır. Yabancıların ülkemizi kısa süreli iş veya tatil amaçlı ziyaretlerinden sağlanan gelirin yerleşik olarak bulunmaları durumunda artış göstereceği açıktır. Bu açıklamalarımız ve veriler ışığında asıl amacı ülkemizde konut fiyatlarının artışının engellenmesi için uygulamaya sokulması amacı ile ortaya atılan yasaklama söylentileri ve demeçleri, bölgemizde inşaat ve emlak sektörünü olumsuz etkilemiş, sektörde geleceğe. yönelik tedirginlik ve endişelerin artmasına neden olmuştur. Ayrıca daha önceden taşınmaz alanlar ile potansiyel alıcılarda da güvensizlik ve endişelere yol açmıştır. Bu itibarla, yapılan ve yapılacak açıklamalarda özellikle başlamış, yapı ruhsatı almış tüm hesabını ve planını da mevcut kurallara göre yapmış, önemli ölçüde de satışlarını gerçekleştirmiş ancak tapu devirleri yapılmamış olan sektör mensuplarının içine düşeceği durumları da göz önüne almaları gerektiğini hatırlatıyor; en azından devem eden projelerin etkilenmeyeceğine dair açıklamalarla teyit edilmesi gerektiğini düşünmekteyiz. ‘EN BÜYÜK ETKEN MALİYETLERDEKİ ARTIŞ’ Konuya ilişkin Yeni Alanya’ya özel değerlendirmede bulunan Alanya Müteahhitler Birliği (MÜTBİR) Başkanı Mustafa Küçüker, “Konut fiyatlarının yükselmesindeki en büyük etken maliyetlerdeki artış. Yabancıya konut satışının fiyatları etkilemediğini istatistiklere bakarak da görmek mümkün. Yabancıya konut satışının çok az olduğu İç Anadolu Bölgesi’ndeki konut fiyatları yüksek. Ana etken ciddi bir enflasyon olması ve bunun inşaat maliyetlerine yansıması. Maliyetlerdeki artış tüm sektörlerde var. Turizmciler 2021-2022 arasındaki satış fiyatları euro bazında yüksek olmasına rağmen karlarında düşüş olduğunu belirtiyorlar. Tedarik ürünlerindeki artış maalesef maliyetlere yansıyor” ifadelerini kullandı. Konut fiyatlarındaki artışın Alanya’ya özgü olmadığını belirten Emlak Profesyonelleri Derneği (The Turkish Property Professionals-TTPP) Başkanı Dr. Yakup Uslu, “Konut fiyatlarında artışlar Konya, Çorum ve Ankara'da da olmuştur. Alanya’ya özgü bir durum değildir. Alanya'da konut kiralarının yüksek olması, Alanya’nın Avrapa'da en çok turist destinasyonlarından birisi olması hasebiyledir. Turizm trendin de daire kiralama vardır. Bu şehir ekonomisine direk etki eder. İyi bir düzenleme yapılırsa devletimiz de maksimum geliri elde eder. Yılbaşından bu yana yabancılara konut satış ve pazarlamada belirgin düşüş var. Bunun sebebi olarak, yabancıların ikamet izinlerinde kısıtlamalar, depremin etkisi, seçimlerin etkisi gösterilebilir” dedi. ‘YABANCI TURİST OLMAZSA ALANYA AYAKTA DURAMAZ’ Yabancıya konut satışın yasaklanmasının ülke ve Alanya ekonomisine büyük darbe vuracağını söyleyen Alanya Emlak Komisyoncuları Derneği (ALEKOD) Başkanı Kerim Balıktay, “Alanya’daki bazı kesimler yabancıya konut satışlarının yasaklanmasını istiyorlar ama bunun nereye varacağını bilmiyorlar. Bazı kesimler sanki vatan elden gidiyormuş gibi asılsız sözlerle kamuoyunu yanlış bilgilendiriyorlar. Aslında bu konuda bilakis Alanya’nın çok dikkatli olması lazım. Şehrimizde en az yüz farklı sektör turizm den gelir sağlıyor. Alanya’da turizm sadece haftalık gelen turist değil. Asıl gayrimenkul alıp Alanya’ya 12 ay döviz sağlayan yabancılar bir bacasız fabrikadır. Alanya’da yabancı turist olmazsa Alanya ayakta duramaz. Yabancılar yıllardır Alanya’dan ve Türkiye’den gayrimenkuller alıyordu ve fiyatlar euro bazında hep aynı seviyede kaldı. Daire fiyatlarının artmasının asıl sebebi inşaat maliyetlerinin çok artmasından meydana gelmektedir. Kira fiyatlarının artmasını gelen turistlere bağlarsak ve yabancıya konut satışını yasaklarsak Alanya’ya ve ülkeye büyük darbe vururuz ve bunun yaralarını iyileştiremeyiz. Turizmi 12 aya çıkarmak için ülke ekonomisine daha fazla döviz sağlamak için konut satışlarını daha da desteklememiz lazım” dedi.